Jak zrobić szopkę bożonarodzeniową z drewna?

Szopka to niezbędny element corocznych wędrówek kolędników – tradycji nadal żywej i kultywowanej w wielu regionach Polski. Można też ustawić ją pod choinką lub w miejscu, gdzie przy świątecznym stole zbiera się rodzina. Większe egzemplarze będą również wyjątkową ozdobą podwórza lub ogrodu. Poniżej krok po kroku tłumaczymy, jak zrobić szopkę na Boże Narodzenie i cieszyć się świątecznymi efektami własnej pracy.

Planowanie i projekt szopki 

Na wstępie tego poradnika zakładamy, że szopka ma być konstrukcją przygotowywaną samodzielnie, w domu i raczej amatorską, niż egzemplarzem na konkursy czy tematyczne pokazy. Nawet prosty w formie i wykonaniu projekt może przynieść dużo satysfakcji, a domownikom – w tym dzieciom – dużo radości.

Jak zrobić szopkę z drewna, aby była w zasięgu naszych możliwości, przede wszystkim poprzez dopasowanie projektu do własnych sił i umiejętności? Projektowanie szopki należy rozpocząć od określenia wymiarów. Będą one zależeć przede wszystkim od zastosowań, jakie dla swojej szopki przewidujesz. 

Jeśli szopka ma być ona ozdobą ustawioną na zewnątrz domu, możesz pokusić się o budowę sporej konstrukcji, nawet w formie imitacji niedużej betlejemskiej stajenki. 

Jeśli natomiast szopka ma stanąć we wnętrzu lub towarzyszyć wędrującym od domu do domu kolędnikom, lepsza będzie wersja zminiaturyzowana. Pamiętaj, że wnętrze szopki trzeba będzie odpowiednio wypełnić tradycyjnymi dekoracjami, takimi jak figurki lub kartonowe postaci Świętej Rodziny, pasterzy i zwierząt. Dlatego nie szarżuj z rozmiarami – szczególnie jeśli bierzesz się do takiej pracy po raz pierwszy. 

Co do wyglądu samej konstrukcji, nie powinna być ona szczególnie skomplikowana. Jezus urodził się w biednej, prostej stajence i to jest punkt wyjścia. Oczywiście, czasem artystyczne szopki przypominają wielopiętrowe, kolorowe wieże lub miasta, wypełnione dziesiątkami postaci i motywów. Na początek doradzamy jednak trzymanie się prostoty i podstawowych tradycji. Szopkę z drewna najlepiej zrobić w formie stajenki, czyli niedużej wiaty z dachem podpartym słupkami lub częściowo ścianami.

Jak zrobić szopkę bożonarodzeniową? Wybór drewna i narzędzi 

Do budowy prostej stajenki, niezależnie od zakładanych rozmiarów, z powodzeniem wystarczą deski, listwy i drewniane słupki z odzysku, o które zazwyczaj nietrudno. Możesz wykorzystać drewno ze starych palet, rozebranego ogrodzenia czy pozostałości po większej ogrodowej budowie, np. pergoli czy garażu. 

Warto zadbać, aby drewno nie było nadmiernie zużyte, uszkodzone mechanicznie lub zajęte przez grzyby czy owady. Do budowy szopki w wersji miniaturowej wystarczą niewielkie listwy i fragmenty wąskiej kantówki.

Jak zrobić szopkę bożonarodzeniową, gdy nie jest się wyspecjalizowanym modelarzem ani cieślą? Zwyczajnie, na wkręty! Podstawowym narzędziem będzie wtedy wkrętarka lub ręczny śrubokręt, a w efekcie powstanie trwała i solidna konstrukcja. 

Na pewno przyda się piła – ręczna lub mechaniczna. Będzie sporo przycinania. Potrzebujesz też czegoś do przeszlifowania co bardziej szorstkich powierzchni np. papieru ściernego. Drewnianą konstrukcję dobrze jest też pomalować. Większe powierzchnie najłatwiej pokrywa się wałkiem, węższe i trudniej dostępne – pędzlem. Jak zrobić szopkę na Boże Narodzenie w wersji naprawdę mini, gdzie ze względu na rozmiar elementów trudno o łączenie wkrętami? Tu niezbędny będzie klej stolarski. 

Przygotowanie elementów konstrukcyjnych 

Pracę zaczynamy od docinania. Przelicz, jakiej wielkości powinny być poszczególne elementy i odpowiednio je przygotuj. 

Załóżmy prosty projekt z jednospadowym dachem i jedną tylną ścianą jako tło. W takim przypadku konieczne będzie przycięcie czterech pionowych słupków, które będą podtrzymywać konstrukcję. Pamiętaj, aby zrobić dwie pary – dłuższych i krótszych. Musi się przecież oprzeć na nich jednospadowy dach! 

Pionowe słupki podporowe połącz poprzecznymi belkami, które zwiążą całość konstrukcji. Odpowiednio dotnij także deski do obicia dachu i ściany lub ścian. Jeśli szopka będzie mobilna, koniecznie pomyśl o podłodze.

Składanie i dekorowanie szopki 

Efektem pierwszych prac montażowych powinien być prosty drewniany szkielet, z wyższą jedną ze ścian (ze względu na dach). Jeśli udało Ci się stabilnie połączyć tę konstrukcję, możesz przystąpić do montażu pokrycia dachu, podłogi i ściany. 

Dodatkowymi elementami, które jednocześnie wzmocnią konstrukcję i dodadzą jej rustykalnego charakteru, mogą być poprzeczne lub skośne belki oraz wsporniki. 

Jak zrobić szopkę z drewna, aby oddawała bożonarodzeniowy klimat? Cuda sprawią dekoracje! Charakter stajenki możesz podkreślić dodatkowym pokryciem – doskonale nadadzą się wiązki słomy, trzciny lub nawet suchej trawy na dachu. Pamiętaj też o sianku w środku! Tradycyjnie nad stajenką umieszcza się także gwiazdę. Tu jako wspornik sprawdzi się listewka lub sztywny drut, a na nim prosta gwiazda z folii aluminiowej. 

Elementy wyposażenia szopki to już inna para kaloszy. Możliwości są nieograniczone i zależą wyłącznie od Twojej wyobraźni i inwencji. Postaci ludzi możesz w uproszczonej formie wykonać z kawałków drewna, ale to wymaga już przynajmniej podstawowych umiejętności rzeźbiarskich. W łatwiejszej wersji przygotuj tekturowe wydruki lub sięgnij po dziecięce lalki. Figurki zwierząt dają prawdziwe pole do popisu – znajdziesz ich w sklepach mnóstwo. 

W przypadku dużej szopki, postaci ludzi i zwierząt czasami wykonuje się z wiązek słomy – to rozwiązanie w zasięgu domowych konstruktorów, choć będzie wymagało trochę pracy. A jeśli budżet na to pozwala, możesz pokusić się o zakup gotowych, dedykowanych figur, dostępnych np. w sklepach internetowych. 

Jak zabezpieczyć szopkę przed uszkodzeniami 

Betlejemska stajenka w wersji mini nie będzie narażona na szczególne uszkodzenia mechaniczne lub eksploatacyjne. Większym zagrożeniem – szczególnie w wersjach przeznaczonych na zewnątrz – może być woda, śnieg i mróz. Jak zrobić szopkę z drewna, aby była odporna na te niszczące czynniki? Najlepiej jest pomalować ją odpowiednim preparatem zabezpieczającym.

Malowanie stajenki ma jeszcze jedną zaletę – daje dodatkowe możliwości estetyczne. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby sięgnąć po całą paletę kolorów. Wówczas możesz uzyskać jeszcze lepszy świąteczny efekt. Dobrym wyborem będzie np. Impregnat Ochronno-Dekoracyjny Powłokotwórczy VIDARON. Jest dostępny w aż czternastu różnych kolorach, a jednocześnie doskonale chroni drewno. Powłoka będzie odporna na działanie czynników atmosferycznych, a przy okazji podkreśli też naturalną strukturę drewna, co z pewnością sprawdzi się w bożonarodzeniowej szopce. 

Jeśli prawidłowo przeprowadzisz wszystkie etapy konstruowania i pomalujesz gotową szopkę odpowiednim preparatem zabezpieczającym, będziesz się nią cieszyć przez długie lata. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby co sezon wzbogacać stajenkę o nowe elementy konstrukcyjne, postaci i wyposażenie. Jesteśmy niezwykle ciekawi Waszych świątecznych dekoracji! Czekamy na zdjęcia z efektów prac, a także uwagi praktyczne i porady dla innych majsterkowiczów.