Jak zrobić łuk z drewna? Podpowiadamy!

Drewno stosuje się w budownictwie i meblarstwie od tysięcy lat. Jednym z powodów są zadziwiające właściwości tego materiału. Drewno jest twarde i wytrzymałe, a jednocześnie tak elastyczne, że z powodzeniem da się je kształtować na różne sposoby. Popularną metodą obróbki drewna jest jego gięcie – efektem są różnego rodzaju łuki. 

Jak zrobić łuk z drewna? W zakładach stolarskich czy meblowych najczęściej używa się dziś maszyn do gięcia drewna, czyli giętarek. Przed ich wynalezieniem meble gięto ręcznie, używając wysokich lub niskich temperatur i odpowiednich form. Także i dziś można w ten sposób wygiąć deskę czy listewkę w domowych warunkach.

W artykule znajdziesz informacje, jak zrobić dobry łuk z drewna. Pokażemy domowe sposoby na amatorskie gięcie drewnianych elementów oraz opowiemy, jak sobie z tym radzą profesjonaliści. Podpowiemy również, jak po obróbce drewna o nie zadbać, aby dłużej służyło nam w domu i w ogrodzie. Pomogą w tym niezawodne środki VIDARON. 

Jak samodzielnie wykonać łuk z drewna? To musisz wiedzieć!

Jak zrobić łuk z drewna? Instrukcja wykonania takiej konstrukcji to jedno, ale najpierw dowiedz się, jakiego drewna można do tego celu używać i poznaj podstawy obróbki, jaką jest jego gięcie. 

Nie każde drewno nadaje się do tego, aby zrobić z niego łuk. Nie uda się (szczególnie w domowych warunkach) gięcie jego twardych gatunków jak np. bukszpan czy heban. Nie nadają się również gatunki drzew iglastych, które mogą pękać w trakcie tego procesu. 

Do robienia łuku najlepiej wybrać drewno drzew liściastych takie jak brzoza, buk, jesion, klon. Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie drzew owocowych – jabłoni, czereśni, śliwy, gruszy. Wybrane do gięcia drewno musi być zdrowe, bez sęków, oznak starzenia, chorób, zgnilizn, uszkodzeń mechanicznych i biologicznych, czyli sinizny czy śladów żerowania szkodników. Słoje drewna powinny być równe, nieskręcone. 

Istnieje wiele metod gięcia drewna. Można je podzielić na swobodne oraz takie bez możliwości wydłużania się elementu drewnianego. Gięcie swobodne polega na tym, że pod wpływem siły drewno swobodnie wydłuża się po jednej stronie, a skraca po drugiej. W drugim rodzaju zapobiega się wydłużaniu drewna przy pomocy specjalnych taśm stalowych, które nie dopuszczają do skracania i wydłużania się włókien. Tę stalową taśmą nazywa się czasem taśmą Thoneta, od jej wynalazcy, twórcy pierwszych krzeseł giętych tą metodą (marka Thonet istnieje do tej pory!). 

Najpopularniejszą metodą gięcia w warunkach amatorskich i profesjonalnych jest praca  z drewnem na gorąco. Poddaje się je wcześniej kąpieli parowej, która zmiękcza włókna i sprawia, że materiał staje się bardziej elastyczny. Obróbka ciepłem dwukrotnie zwiększa podatność drewna na ściskanie i wydłużanie, co oznacza, że drewno po potraktowaniu wysoką temperaturą można wygiąć dwa razy bardziej niż drewno zwykłe. 

Profesjonalnie parzenie drewna przeprowadza się w specjalnych parnikach na parę wodną, która ma temperaturę ok. 110 stopni Celsjusza – nie może być wyższa, ponieważ w temperaturze 140 stopni drewno ulega rozkładowi. Inna metoda to zanurzenie drewna w gorącej wodzie – zwykle ma ona 95 stopni Celsjusza, a drewno pozostaje w niej ok. 2 godzin. 

W domowych warunkach parzenie niewielkich drewnianych elementów (np. listewek) można też przeprowadzić, rozgrzewając je nad gorącą parą lub nawet podgrzewając  w kuchence mikrofalowej. 

Po rozgrzaniu i wyparzeniu drewno staje się znacznie bardziej elastyczne. To jest idealny czas na gięcie. Materiał należy umieścić w specjalnie do tego przygotowanej formie (w specjalnym kopycie). Po wyschnięciu drewno zachowa nowy kształt. Można też je wygiąć, trzymając oba końce w czymś w rodzaju domowej giętarki – niektórzy wykorzystują do tego np. podnośnik samochodowy. 

Inna, rzadko już dziś spotykana metoda, jak zrobić dobry łuk z drewna, to gięcie na zimno. Wybrany drewniany element zamraża się, a następnie wygina w pożądany kształt. Kiedyś powszechnie stosowano taki sposób na przykład do nart. Drewno wygina się w wyginarce lub przymocowując oba końce i stosując siłę do nadania nowego kształtu. Niegdyś wyginało się je, przymocowując do konara drzewa, stosując formę lub metalowy pas. Po nadaniu odpowiedniego kształtu konstrukcja suszyła się przez kilka dni. 

Jak zrobić łuk z drewna? Narzędzia, materiały i techniki

Stolarze do gięcia drewna stosują dziś urządzenia zwane giętarkami. Można kupić też tego rodzaju urządzenie do domowego warsztatu. Giętarka to, mówiąc w skrócie, rodzaj siłownika, który wygina stopniowo drewniany element zamocowany na dwóch krawędziach na sztywno. Ten sposób obróbki drewna nadaje mu kształt łuku. Teraz pozostaje jeszcze drewno wysuszyć. W profesjonalnych zakładach używa się do tego mikrofalami lub po prostu podgrzewa formę wykorzystywaną do nadawania kształtu. Dzięki temu z drewna szybko wyparowuje wilgoć, a element zachowuje nadany kształt. W warunkach domowych drewno pozostawia się do wysuszenia lub podgrzewa. 

Czy w domowym warsztacie da się samemu wygiąć drewno? Tak – jeden ze sposobów to zakup giętarki. Takie urządzenie sprawdzi się jednak wtedy, gdy potrzebujesz więcej giętych elementów – koszt giętarki jest spory. 

Druga opcja – można zrobić domową prowizoryczną giętarkę z tego, co jest pod ręką. Potrzebujesz czegoś, co pozwoli stabilnie zamocować dwie krawędzie drewnianej deski, kantówki czy listewki oraz siłownika, który nada kształt lub formy, w którą drewno się włoży, aby pozostało w nowym ułożeniu aż do wysuszenia. 

Trzecia opcja – skorzystaj z usług firmy, która oferuje gięcie drewna. Znajdziesz ich sporo i na pewno ułatwisz sobie tym pracę nad ogrodową pergolą czy bramką w kształcie łuku. 

Tworzenie wytrzymałego łuku z drewna — instrukcja krok po kroku 

Jak zrobić łuk z drewna? Instrukcję znajdziesz w poniższych krokach. 

1. Drewniany element (taki jak listewka, deska, kantówka) należy poddać kąpieli parowej, aby nadać mu elastyczność. Można też zanurzyć deski w bardzo gorącej wodzie na ok. 2 godziny. Woda powinna mieć ok. 95 stopni, a para wodna ok. 110 stopni Celsjusza.
2. Gdy drewno stanie się elastyczne i gorące, należy je poddać gięciu. Służy do tego giętarka profesjonalna lub domowa. Mniejsze elementy możesz wygiąć ręcznie, mocując stabilnie dwa końce i stopniowo zginając drewno w pożądany kształt. Inna opcja to pozostawienie gorącego i wilgotnego drewna w specjalnie skonstruowanej formie.
3. Po nadaniu kształtu drewno należy wysuszyć mechanicznie lub pozostawić do swobodnego wyschnięcia.

Pamiętaj, że każdy drewniany element, który posłuży do wykonania konstrukcji w ogrodzie, np. pergoli, altany, łuku na pnącza, musisz zabezpieczyć przed warunkami atmosferycznymi. Służą do tego środki VIDARON. Polecany preparat to Impregnat Ochronno-Dekoracyjny Ogrodowy VIDARON, który impregnuje, chroni i dekoruje drewno. Jeśli chcesz zachować jego surowy kolor, wykorzystaj z kolei Lakier Zewnętrzny VIDARON. Charakteryzuje się on podwyższoną odpornością na ścieranie, zarysowania, uszkodzenia mechaniczne oraz chroni przed słońcem, deszczem, śniegiem i mrozem.

Jak zrobić dobry łuk z drewna? Mamy nadzieję, że nasze wskazówki pomogły Ci zapoznać się z podstawami fascynującego hobby, jakim jest obróbka drewna. Jeśli masz chęć do majsterkowania, odrobinę wolnego czasu oraz kreatywność, nawet tak skomplikowane zadanie, jak wykonanie drewnianego łuku, jest w Twoim zasięgu!