Budowa altany ogrodowej − instrukcja krok po kroku

Czy wiesz, jak satysfakcjonująca może być budowa altany ogrodowej? Wiosna to idealny moment! Prezentujemy, jak wykonać ją krok po kroku. Radzi ekspert budowlany Piotr Skowroński, właściciel firmy Ansap meble i artykuły ogrodowe z Białegostoku. 

Spis treści:

1. Budowa altany ogrodowej − o czym warto pamiętać?
2. Jak zbudować altanę ogrodową? Przydatne produkty i narzędzia
3. Budowa altany ogrodowej krok po kroku
4. Budowa altany ogrodowej krok po kroku
5. Impregnacja i zabezpieczenie altany ogrodowej

Samodzielna budowa altanki ogrodowej nie jest łatwym przedsięwzięciem, ale jeśli masz smykałkę do majsterkowania, odpowiednie narzędzia, a przede wszystkim dobrą instrukcję, na pewno Ci się uda. Satysfakcja z możliwości spędzania wolnego czasu, odpoczywania i grillowania we własnoręcznie zbudowanej altance jest ogromna!

Zastanawiasz się, po co Ci altana ogrodowa? Jest to doskonałe miejsce na relaks w gronie przyjaciół, a także świetny punkt obserwacyjny do podziwiania pięknego ogrodu. Altana spełnia też funkcje praktyczne – osłania przed intensywnym słońcem, daje pożądany cień i chroni przed deszczem. Może także być ładnym elementem dekoracyjnym.

W artykule znajdziesz praktyczne wskazówki dotyczące wyboru drewna do altany oraz jej wykonania krok po kroku – od budowy podłogi altany poprzez zadaszenie altany ogrodowej aż po jej impregnację.

Budowę altanki ogrodowej można przeprowadzić samodzielnie lub zamówić już gotową konstrukcję u fachowca. Fot. archiwum Piotra Skowrońskiego 

Budowa altany ogrodowej – dlaczego warto postawić na konstrukcje drewniane?

Najważniejsza decyzja przy projekcie altany ogrodowej to wybór materiałów. Najlepszym pomysłem jest altana drewniana. Drewno jak żaden inny materiał buduje ciepłą i przytulną atmosferę. Można je łatwo dostosować do stylu ogrodu – od nowoczesnego po rustykalny czy naturalistyczny. Drewno jest przy tym materiałem przyjaznym dla środowiska. W porównaniu z konstrukcjami metalowymi czy z tworzyw sztucznych ma mniejszy wpływ na środowisko, zwłaszcza jeśli pochodzi z odnawialnych źródeł.

Co więcej, drewno zabezpieczone w odpowiedni sposób (impregnacja, lakierowanie) jest odporne na warunki atmosferyczne takie jak deszcz, śnieg, czy promieniowanie UV, co zwiększa żywotność altany. Drewno ma również dobre właściwości izolacyjne, dzięki czemu altana nie nagrzewa się latem.

Warto też wiedzieć, że drewniane altany są dostępne w różnych kształtach i rozmiarach. Możesz je dostosować do wielkości ogrodu i do jego stylu. Taką konstrukcją wykonasz też samodzielnie!

Budowa altany ogrodowej − o czym warto pamiętać? 

Zastanawiasz się, jak zbudować altanę samodzielnie? Pierwsza ważna sprawa to obowiązujące przepisy budowlane. Od pewnego czasu prawo budowlane zmieniło się na korzyść osób, które planują budowę niewielkich budynków i konstrukcji w ogrodzie. Budowa altan oraz innych wolnostojących parterowych budynków o powierzchni do 35 metrów kwadratowych nie wymaga już żadnego pozwolenia. Wystarczy tylko zgłosić w starostwie zamiar postawienia na działce takiego budynku. 

Nowe przepisy pozwalają więc na budowę bez zezwolenia (tylko na zgłoszenie) takich konstrukcji jak altana, wiata, garaż, ogród zimowy czy każdy inny budynek gospodarczy. Oczywiście pod warunkiem, że ma mniej niż 35 metrów kwadratowych, a na działce o powierzchni 500 metrów znajdują się tylko dwa takie obiekty. 

Druga ważna kwestia to decyzja, jaką altanę chcesz postawić. Do wyboru masz wiele różnych opcji. Są altany przypominające małe domki. Altana może być również zupełnie ażurowa, na planie kwadratu, prostokąta czy koła oraz np. na planie pięciokąta, czy sześciokąta. 

Jaką altanę wybrać? Jej rozmiar dopasuj do wymiarów działki – zbyt duża altana na malutkiej działce będzie wizualnie wyglądać źle i zabierze Ci zbyt wiele cennej przestrzeni. Z drugiej strony – rozmiar altany zależy też od funkcji, jaką ma pełnić. Jeśli chcesz ustawić grilla, przydomową wędzarnię czy duży stół ogrodowy, będziesz potrzebował większej konstrukcji. 

Jaki kształt będzie najlepszy? Altany na planie koła czy np. sześciokątne są efektowne, ale ich samodzielne wykonanie wymaga sporo pracy i umiejętności. Lepiej postawić na prosty np. czworokątny kształt – budowa altany ogrodowej będzie wtedy łatwiejsza. Samo wnętrze będzie z kolei ustawniejsze i praktyczniejsze. Montaż dachu w altanie jest też prostszy w konstrukcji na planie czworokąta.

Altana jest efektowną dekoracją ogrodu. Fot. archiwum Piotra Skowrońskiego 

Jak zbudować altanę ogrodową? Przydatne produkty i narzędzia 

Do budowy altany ogrodowej potrzebować będziesz wielu sporej ilości materiałów i produktów:

• drewniane słupy np. kantówki – wybór drewna do altany to ważna decyzja!
• belki do usztywnienia konstrukcji, szkieletu dachu czy podstawy podłogi;
• deski (lub inne materiały) na ścianki i podłogę;
• gwoździe i wkręty do drewna;
• beton;
• metalowe kotwy;
• materiał na pokrycie dachowe;
• preparaty impregnacyjne i środki do zabezpieczenia powierzchni przed wilgocią oraz nadania drewnu właściwego koloru. Polecamy np. Impregnat do Drewna Gruntujący VIDARON, a następnie Lakierobejcę Ochronno-Dekoracyjną VIDARON lub inny preparat powłokotwórczy.
  

Niezależnie od rozmiaru i rodzaju altany, wszystkie drewniane elementy trzeba zaimpregnować i zabezpieczyć przed wilgocią, sinizną i szkodnikami. 

Budowa altany drewnianej krok po kroku 

Jak zrobić altanę ogrodową? Przedstawiamy prostą instrukcję – budowa altanki ogrodowej krok po kroku. Jak zrobić konstrukcję, radzi ekspert budowlany Piotr Skowroński, właściciel firmy Ansap meble i artykuły ogrodowe z Białegostoku.

Przed budową altanki warto uwzględnić co w niej będzie oraz zaplanować miejsce na komunikację wewnątrz. Fot. archiwum Piotra Skowrońskiego

Krok 1. Wybór miejsca, wielkość altany oraz jej kształt

Warto zastanowić się co będzie w altance, np. jakiej długości i szerokości meble planujemy. Bardzo częstym błędem jest nieuwzględnienie tych rzeczy, co później skutkuje ograniczeniami w ustawieniu mebli lub innego wyposażenia altany. 

Komplet mebli składający się z stołu o długości 200 × 80-90 cm, dwóch ław i dwóch krzeseł zajmuje około 350 × 250 cm. Dodatkowo trzeba też zaplanować miejsce na komunikację wewnątrz altanki.

Kolejną ważną decyzją jest wybór rodzaju podłogi − drewnianej czy betonowej. Drewniana dodatkowo wzmocni naszą altanę i odizoluje meble od podłoża. Z kolei budowa podłogi altany z betonu znacząco zmniejszy nasze koszty.

Na tym etapie warto zastanowić się nad dachem (czy będzie jedno-, dwu- czy wielospadowy) oraz czym go pokryjemy. Na montaż dachu altany polecam drewno, dachówkę ceramiczną czy najczęściej stosowany gont bitumiczny. Dość ważną rzeczą jest nachylenie naszego dachu. Ma to szczególne znaczenie, gdy zamierzamy pokryć go gontem bitumicznym. Wskazówki znaleźć można na opakowaniach gontu.

Na montaż dachu altany nie polecamy krycia altany blachodachówką, ponieważ nawet podczas niewielkiego deszczu będzie w niej dość głośno.

Krok 2. Wykonanie podstawy altany

Altanę możemy zrobić na trzy sposoby. Pierwszy i prostszy z nich to posadowienie altany na samych bloczkach fundamentowych w ten sposób, że poziomujemy wszystkie, układając je w kluczowych miejscach spoczynku słupów czy legarów podłogi. Pamiętajmy o wymianie pod bloczkami podłoża (20-30 cm) na żwirowe. Właśnie ten sposób zalecam do niewielkich altan z podłogą. 

Druga metoda budowy podłogi altany to posadowienie altany na punktowych stopach fundamentowych. Słupki osadza się w ziemi na głębokości 70-80 cm i muruje na zaprawie cementowej. Stopy powinny być zdecydowanie większe niż powierzchnia słupka konstrukcyjnego altany. Mocuje się w nich metalowe kotwy lub kształtowniki, a na nich osadza drewnianą konstrukcję altany w taki sposób, by drewno nie stykało się z ziemią i z betonem.

Trzeci sposób na budowę podłogi altany to wylewka betonowych fundamentów. Tę metodę stawiania altany zalecam do dużych i krytych dachówką ceramiczną altan. Taki sposób budowy jest dość pracochłonny i czasochłonny. Wymaga też od nas pewnej wiedzy - musimy wykonać wykop, zbrojenie i wylewkę ław, czeka nas też zrobienie ścianek fundamentowych i wylanie podłogi, która zapewni odpowiednią izolację i hydroizolację.

Krok 3. Budowa ścian i dachu altany ogrodowej

Teraz przyszedł czas na zamontowanie drewnianych słupów – służą do tego specjalne kotwy lub stopki. Ich nóżki przytwierdza się do betonu, a drewniane słupki wsuwa do kotew i przymocowuje śrubami. Szkielet altany najczęściej tworzą cztery słupki narożne i boczne w zależności od wielkości altanki.

Po zamontowaniu słupów zalecam montaż więźby dachowej pod zadaszenie altany ogrodowej. Najprostszym dachem jest dach jednospadowy, ale najczęściej wybieranym i chyba najładniejszym dachem jest dach kopertowy. 

Do zamontowanych słupów montujemy oczepy, a do nich krokwie tworzące nasz dach. Możemy wzmocnić więźbę jętkami. Pomysł ten sprawdzi się w większych altankach.

Kolejny etap to montaż dachu w altanie. Na krokwie montujemy, w zależności od naszego pokrycia dachowego, łaty lub deski. Jeśli wybór materiału na dach padł na gont, zalecam pokrycie krokwi deską szalówką. To deska na wpust-pióro – rozwiązanie to zapobiega wypaczaniu się desek i daje ładny wygląd od wewnątrz.

Gdy stoją już słupy nośne i więźba, altanę zabudowuje się ściankami. Do wyboru mamy wiele możliwości – ażurowe panele, deski, ozdobne kratownice z miejscem na pnącza, a nawet gotowe panele z drewna. Niektóre altany mają też okna lub inne dekoracyjne elementy.

Następnym etapem prac jest położenie podłogi – mogą to być np. drewniane deski, ale też inne materiały jak płytki chodnikowe, kostka betonowa czy granitowa.

Pamiętajmy, aby zachować odpowiednią grubość naszych drewnianych elementów (słupków, oczep, krokwi) – trzeba dostosować je do wielkości naszej altanki. 

Impregnacja i zabezpieczenie altany ogrodowej 

Wszystkie drewniane elementy altany ogrodowej muszą być zabezpieczone przed działaniem wilgoci i innych czynników atmosferycznych. Niezależnie od wyboru drewna do altany tę konstrukcję ogrodową trzeba więc zaimpregnować, aby ochronić ją przed zniszczeniem oraz nadać jej odpowiedni kolor.

Konserwację altany ogrodowej zacznij od doboru właściwego produktu, który dobrze zabezpieczy drewno i estetycznie wykończy drewnianą powierzchnię. Pierwszy krok to zabezpieczenie altany przy użyciu bezbarwnego Impregnatu do Drewna Gruntującego VIDARON. To czterofunkcyjny preparat, który gruntuje, impregnuje, wzmacnia i chroni drewno. Wnika on głęboko w nie głęboko, chroni je przed sinicą, grzybami i owadami. Drewniane powierzchnie altany maluje się impregnatem gruntującym, a po 24 godzinach drewno trzeba przetrzeć papierem ściernym i odpylić. 

Kolejny etap konserwacji altany ogrodowej to zabezpieczenie drewnianych powierzchni Impregnatem Ochronno-Dekoracyjnym Powłokotwórczym VIDARON lub innym produktem powłokotwórczym, np. Lakierobejcą Ochronno-Dekoracyjną VIDARON. Lakierobejca tworzy na drewnie elastyczną i trwałą powłokę, która jest odporna na ścieranie. Doskonale zabezpiecza drewno przed trudnymi warunkami atmosferycznymi jak słońce, woda, śnieg czy mróz. Jednocześnie zachowuje rysunek słojów drewna, dzięki czemu altana prezentuje się naturalnie. VIDARON oferuje Lakierobejcę Ochronno-Dekoracyjną VIDARON w kilkunastu różnych odcieniach, od sosny złocistej poprzez dąb winchester, złoty dąb czy orzech włoski, aż po ciemne odcienie jak teak, palisander czy wenge.

Drewniana altana w ogrodzie. Fot. archiwum Piotra Skowrońskiego

Wiesz już, jak zrobić altanę ogrodową krok po kroku. Choć nie jest to najłatwiejsze przedsięwzięcie, samodzielne wykonanie na pewno da Ci sporo satysfakcji. Jeśli nie masz ochoty ani umiejętności, możesz też zlecić wykonanie konstrukcji specjaliście. W jednym i drugim przypadku drewnianą altanę trzeba odpowiednio zaimpregnować środkami Vidaron – tylko regularnie konserwowana altana będzie Ci służyła całe lata.